عنوان	شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه شهری با تأکید بر آینده پژوهی شهری (مطالعه موردی:شهر ایلام)
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آینده پژوهی، سناریو نویسی، SWOT، مولفه های توسعه شهری، ایلام
چکیده	چکیده: این پژوهش با بهره‌گیری از رویکردهای مدیریت استراتژیک و آینده‌پژوهی و اتکا به مدل‌های برنامه‌ریزی بر پایه سناریو، به بحث در خصوص توسعه آتی شهر ایلام پرداخته است و اهدافی نظیر شناسایی مؤلفه‌های کلیدی توسعه شهری و ترسیم آینده‌ی مطلوب ایلام با رویکرد آینده‌پژوهی را دنبال کرده است. چارجوب نظری این پژوهش، پارادایم هنجاری است. تحقیق حاضراز لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت بر اساس روش‌های جدید آینده‌پژوهی، توصیفی – تحلیلی می‌باشد. روش جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات اسنادی و میدانی و مدل‌های پردازش داده‌ها و اطلاعات SWOT، تحلیل اثرات متقابل، دلفی و سناریو نویسی است. ایلام به عنوان یکی از منحصر به فردترین نقاط ایران با داشتن طبیعت بکر، مردمانی با فرهنگ و گویش‌های مختلف، طیف وسیعی از آینده‌های محتمل را پیش‌روی خود دارد. با استفاده از تکنیک SWOT مهم‌ترین قاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدات شهر ایلام شناسایی شدند. که نتایج حاصل نشان داد امکان تدوین چهار نوع راهبرد فراهم می‌شود که در این راهبردها تمرکز بر حداکثر نقاط قوت درونی و فرصت‌های بیرونی استوار است، بنابراین تعداد 13 نقطه قوت داخلی در برابر 29 ضعف داخلی و تعداد 11 فرصت خارجی در برابر 15 تهدید خارجی مؤثر در توسعه شهر ایلام نمایان گردید. طبق نتایج به دست آمده مقدار IFE برابر2.64 و EFE برابر 2.79 می‌باشد که نشان می‌دهد راهبرد مورد نیاز برای توسعه شهر ایلام، راهبردی تهاجمی می‌باشد. بر این اساس عمده‌ترین راهبردها برای توسعه شهر ایلام و رفع کمبودها بتوان با بهره-گیری از توانمندی‌ها استفاده از فرصت‌ها را به حداکثر برساند. در این پژوهش با بهره‌گیری از مطالعات موجود در زمینه توسعه شهری، معیارهای توسعه در شش گروه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، کالبدی – فضایی و زیست‌محیطی طبقه‌بندی شد. در مرحله دوم با استفاده از روش دلفی 53 عامل توسط کارشناسان و متخصصان شناسایی شد. که نتیجه آن استخراج 10 عامل کلیدی از بین 53 عامل بود. برای عوامل فوق بر اساس ایده‌ی سناریونویسی 30 وضعیت محتمل در آینده شهر ایلام تعریف گردید و با تشکیل ماتریس 30*30 و بهره‌گیری از دانش کارشناسان توسعه و برنامه‌ریزی در ارزیابی میزان تأثیرات وقوع هر یک از وضعیت‌ها بر وقوع یا عدم وقوع وضعیت‌های دیگر در شهر، با استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار سناریو ویزارد 2 سناریوی با احتمال قوی، 17 سناریوی با احتمال وقوع متوسط به بالا و 93 سناریوی با احتمال پایین و ضعیف استخراج شد که مبنای عمل این پژوهش، 2 سناریوی قوی و 17 سناریوی با احتمال وقوع متوسط به بالا قرار گرفت. در مجموع 17 سناریوی باورکردنی با توجه به درجه مطلوبیت آن‌ها به 3گروه تقسیم شدند: 3 در وضعیت مطلوب، سناریو بیشتر ادامه‌دهنده شرایط موجود حالتی ایستا و 4 سناریوی بعدی وضعیت نامطلوب و بحرانی را نشان می‌دهد. بر اساس نتایج به دست آمده شهر ایلام بیشتر ادامه‌دهنده شرایط موجود و حالتی ایستا خواهد بود.
پژوهشگران	محمد سلاورزی (Mohammad Salavarzi) (استاد راهنما)، زینب گلدوستی (دانشجو)