عنوان	اثر خاک‌ورزی حفاظتی بر فعالیت‌های زیستی و آنزیمی خاک و خصوصیات فیزیولوژیکی ذرت (Zea mays L.) در شرایط تنش خشکی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آبیاری ناحیه‌ای ریشه، آنزیم‌های خاک، پاسخ‌های بیوشیمیایی گیاهان، تنش اکسیداتیو، ذرت، سیستم‌های زراعی حفاظتی
چکیده	به‌منظور بررسی اثر خاک‌ورزی حفاظتی بر فعالیت‌های زیستی و آنزیمی خاک و خصوصیات فیزیولوژیکی ذرت در شرایط تنش خشکی آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام شد. کرت‌های اصلی شامل: سه سطح خاک‌ورزی (بی‌خاک‌ورزی، کم‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی مرسوم) و کرت‌های فرعی شامل: پنج رژیم آبیاری 100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی خاک بصورت معمولی و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی خاک بصورت PRD متغیر بود. نتایج نشان داد که میزان رطوبت نسبی در سطح آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی، بالاترین میزان (62/85 درصد)، و بیشترین میزان تجمع پرولین در سطح آبیاری 50 درصد (06/2 میکرومول بر گرم وزن تر برگ)، و بیشترین میزان پرولین در روش کم‌خاک‌ورزی (83/1 میکرومول بر گرم وزن تر برگ) حاصل شد. همچنین بیشترین میزان فعالیت کاتالاز در بی‌خاک‌ورزی و آبیاری PRD 50 درصد (93/1 تغییرات جذب در دقیقه در میلی گرم پروتئین)، بیشترین میزان فعالیت مالون دی آلدئید و آسکوربات پراکسیداز در آبیاری 50 درصد (به ترتیب 61 /1 نانو مول بر گرم برگ تر و 13/1 تغییرات جذب در دقیقه در میلی گرم پروتئین) و بیشترین میزان فسفاتاز قلیایی در بی‌خاک‌ورزی و آبیاری 100 و PRD 75 درصد ظرفیت زراعی مزرعه (به ترتیب 11/ 430 و 74/417 میکروگرم پارانیتروفنیل فسفات در گرم خاک) بیشترین میزان این آنزیم فسفاتاز اسیدی، اوره‌آز و تنفس میکروبی در بی‌خاک‌ورزی و آبیاری 100 درصد (به ترتیب 4/391 میکروگرم پارانیتروفنیل فسفات در گرم خاک و 89/7 میکروگرم نیتروژن بر گرم خاک در دو ساعت و 11/2میلی گرم کربن در روز) بود. به طور کلی، یافته‌ها نشان دادندکه ترکیب سیستم‌های بی‌خاک‌ورزی با تکنیک آبیاری PRD می‌تواند راهکاری مؤثر برای مدیریت تنش خشکی باشد. این روش‌ها‌ پاسخ‌های دفاعی گیاه را تقویت کرده و شرایط زیستی مطلوب‌تری برای خاک فراهم می‌کند.
پژوهشگران	نظام کارزانی (نفر اول)، احسان اله زیدعلی (نفر دوم)، یاسر علیزاده (نفر سوم)، حمزه علی علیزاده (نفر چهارم)، اخلاص امینی (نفر پنجم)