عنوان	اثر سطوح مختلف آبیاری بر صفات بیوشیمیایی، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays L.) در سیستم‌های خاک‌ورزی حفاظتی و متداول
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آبیاری ناحیه‌ای ریشه، ترکیبات فنولی، خاک‌ورزی حفاظتی، ذرت، عملکرد
چکیده	به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد و خصوصیات بیوشیمیایی گیاه ذرت تحت شرایط خاک‌ورزی حفاظتی و متداول آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام شد. کرت‌های اصلی شامل: سه سطح خاک‌ورزی (بی‌خاک‌ورزی، کم‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی متداول) و کرت‌های فرعی شامل: پنج رژیم آبیاری 100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی خاک به‌صورت کامل و 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی خاک به‌صورت PRD متغیر بود. روش آبیاری مورد استفاده از نوع سیستم آبیاری قطره‌ای– نوار تیپ استفاده گردید. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی خاک تحت شرایط خاک‌ورزی متداول (به‌ترتیب 11479 و 24623 کیلو‌گرم در هکتار) به‌دست آمد؛ همچنین بیشترین تعداد ردیف در بلال (62/15)، بالاترین شاخص برداشت (62/44 درصد) و بیشترین میزان کلروفیلa ، کلروفیل b و کلروفیل کل به‌ترتیب (1/13، 25/9 و 36/22 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) در سطح آبیاری 100 درصد به‌دست آمد. سطوح آبیاری 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی تحت شرایط بدون خاک‌ورزی دارای بیشترین ارتفاع استقرار بلال (به‌ترتیب 8/105 و 67/105 سانتیمتر) بودند. بیشترین میزان کاروتنوئید در سطح آبیاری 50 درصد کم آبیاری (56/3 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) و در خاک‌ورزی متداول نیز (34/3 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) حاصل شد. نتایج کلی این پژوهش نشان داد علاوه بر آبیاری 100 درصد، آبیاری در سطح 75 درصد ظرفیت زراعی هم می‌تواند عملکرد بالا و قابل‌توجهی داشته باشد و هم در مصرف آب صرفه‌جویی شود؛ همچنین از میزان عملکرد دانه، کلروفیل، کاروتنوئید و فنول کل برای بررسی واکنش‌های ذرت به روش‌ خاک‌ورزی و تنش آبی بهره برد.
پژوهشگران	نظام کارزانی (نفر اول)، احسان اله زیدعلی (نفر دوم)، یاسر علیزاده (نفر سوم)، حمزه علی علیزاده (نفر چهارم)، اخلاص امینی (نفر پنجم)