عنوان	تعامل فقه و حقوق کیفری در راستای «اساسی‌سازی حقوق» (مطالعه‌ی موردی: «حقوق اجتماعی متّهمین در دادرسی)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	اساسی‌سازی حقوق، حقوق کیفری، امنیت قضائی، متهم، دادرسی
چکیده	اساسی‌سازی حقوق، اعم از کیفری، اداری و خصوصی یکی از مهمترین موضوعاتی است که مدتی نه چندان طولانی در کشورهای اروپایی به آن پرداخته می‌شود. اصل کلام آن است که هریک از اعضای جامعه فارغ از خصوصیات عارضی از قبیل رنگ، پوست، نژاد، ملیت و غیره در برابر همدیگر و قوای حاکم از یک سلسله حقوق بنیادین از قبیل حق آزادی، برابری، حیات، تمامیت جسمانی، مصونیت از سلب آزادی و بازداشت غیر قانونی، ممنوعیت شکنجه و غیره برخوردار می‌باشند که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در فصل سوم آن‌ها را به رسمیت شناخته است. تأثیر این حقوق در روابط دولت – فرد می‌تواند به صورت کاهش قدرت قوای حاکم در برابر افراد و تضمین حقوق افراد در دادرسی‌های حقوقی و کیفری متجلّی ‌گردد. در این میان، آیین دادرسی کیفری به عنوان یکی از شاخه های حقوق عمومی نمودار روشنی از ارتباط حقوق فرد و دولت به مثابه‌ی مدافع نظم عمومی است. با دقت در سخنان فقها به نوعی رعایت فرایند اساسی‌سازی در حوزه حقوق کیفری مشهود است، از سویی مطالعه‌ی آیین دادرسی کیفری، مبیّن وجود نوعی تعامل در فقه و حقوق جزایی ایران در راستای رعایت این فرایند می‌باشد. در این پژوهش در صدد هستیم که این نوع از تعامل را با نگاهی به «حقوق اجتماعی متهم در دادرسی» مورد بررسی قرار داده و به این پرسش پاسخ دهیم که فقه کیفری شیعه تا چه حد در حفظ حقوق اساسی متهمین اهتمام ورزیده است.
پژوهشگران	محمّدخالد نبی نیا (نفر اول)، حسینعلی عربی (نفر دوم)