عنوان	تحلیل گفتمان «امت واحده» پیامبر(ص) در عهدنامه مدینه (بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	تحلیل گفتمان، عهدنامه مدینه، نورمن فرکلاف، پیامبر (ص)، قبیله، امه واحده.
چکیده	چکیده بعثت پیامبر (ص)، به لحاظ اجتماعی، همراه با ارائه گفتمان ایجاد جامعه متمرکز در ذیل عنوان «امه واحده» بود؛ که در اساس با بنیان نظام گفتمانی رایج در منطقه مغایرت داشت. چرا که از زمان‌های بسیار کهن ساکنان جزیره‌العرب در واحدهای کوچک اجتماعی به نام قبیله گرد هم آمده و به صورت پراکنده از یکدیگر زندگی می‌کردند. عدم سنخیت و همگرایی گفتمان‌های مذکور زمینه‌های تقابل گفتمانی بین آنها را بالا برد؛ که در نهایت موجب ضعف گفتمان نظام اجتماعی مبتنی بر قبیله و غالب شدن گفتمان امه واحده گردید. مقاله پیش رو قصد دارد پس از مشخص کردن نشانه‌ها و دال‌های مرکزی گفتمان امه واحده به این پرسش‎‌ پاسخ دهد که پیامبر (ص) چگونه توانست گفتمان امه واحده را در جامعه زمان خویش به گفتمان برتر تبدیل کند؟ پاسخ پرسش‌ مذکور با تحلیل عهدنامه مدینه که مهم‌ترین و جامع ترین متن برجا مانده در این ارتباط هست به وسیله نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف که گفتمان را فراتر از ابعاد زبان شناسی در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مطرح نموده است؛ امکان پذیر شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهدپیامبر(ص) به دنبال «طرد تدریجی مؤلفه‌های نهادینه‌شده در نظام قبیله‌ای» با استفاده از جایگاه شیخوخیت در دستگاه مذکور و «تثبیت تدریجی مولفه های حاکمیت الهی» با استفاده از غلبه قوانین الهی در جامعه است.حاکمیت الهی که ساختار آن متشکل از دال مرکزی «حاکمیت قانون الهی» است. دال‌های تساوی همه افراد در مقابل قانون، انتخاب مرجع واحد برای حل اختلافات و عدم‌حمایت و برخورد شدید با قانون‌شکنان برگرد آن مفصل‌بندی می‌شود.
پژوهشگران	سمیه بخشی (نفر اول)، سیاوش یاری (نفر دوم)، محمد بنشاخته (نفر سوم)