مقدمه: زباله و پسماندهای شهری همواره دغدغه‌ای اصلی برای مسئولین بوده است. از طرفی نیز مدیریت نادرست در دفع زباله نشانه‌ای از فقدان برنامه‌ریزی و عدم توجه به مسائل مختلف زیست محیطی است. انتخاب محل دفن زباله‌های شهری و پایش مستمر آن از جمله موضوعات مدیریتی است که در این خصوص تأثیر فراوانی دارد. هدف: هدف از این مطالعه انتخاب محل مناسب دفن زباله در شهر چوار می باشد. برای مکان یابی دفن زباله از 10 معیار شامل ارتفاع، سکونتگاه ها (مراکز شهری و روستاها)، راه‌ها (جاده های اصلی و روستایی)، مناطق حفاظت شده، شیب، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، پوشش زمین، آب‌های سطحی و بارش استفاده شده است. روش شناسی: پژوهش حاضر از لحاظ روش شناسی، توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. برای شناسایی معیارهای موثر در مکان یابی دفن زباله، ابتدا مبانی نظری مربوط به مقوله پسماند شهری از منابع موجود مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت، سپس به جمع آوری داده های مرتبط با عنوان پژوهش اقدام گردیده است. هرکدام از لایه ها بعد از آماده شدن در محیط ArcGIS از حالت Vector به Raster تبدیل شد. برای تعین وزن هر یک از شاخص‌های منتخب، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. بعد از همپوشانی لایه‌ها، نقشه نهایی مکان یابی محل دفن زباله به دست آمده و در نهایت به تحلیل و بررسی آن پرداخته شده است. قلمرو جغرافیایی مطالعه: شهرستان چوار یکی از شهرستان‌های استان ایلام است. این شهرستان از شمال با شهرستان ایوان، از جنوب با مرز عراق، از شرق با شهرستان ایلام، از غرب با شهرستان قصر شیرین همسایه است. از نظر تقسیمات جغرافیایی شهرستان چوار دارای 2 بخش، 4 دهستان و 1 شهر می باشد. مرکز این شهرستان، شهر چوار است. یافته ها: نتایج این تحقیق بیانگر آن است که معیار آب های سطحی، فاصله از شهر، فاصله از روستا و فاصله از مناطق حفاظت شده بیشترین تاثیر و ارتفاع، زمین شناسی، شیب و بارش کمترین تاثیر را در مکان یابی دفن زباله داشته اند. بر اساس نتایج حدود 03/17 درصد از مساحت منطقه در پهنه مناسب و بسیار مناسب و حدود 24/48 درصد از مساحت منطقه در پهنه نامناسب و بسیار نامناسب از نظر مکان یابی دفع زباله واقع شده اند. نتیجه گیری: معمولاً کمترین فاصله مکان دفع زباله ها 2 کیلومتر از شهر در نظر گرفته می شود، در حالی که جایگاه دفن زباله در فاصله کمی از شهر چوار قرار گرفته است. مشکلات زیست محیطی و بهداشتی مانند آلودگی آب، بوی نامطبوع و وجود حشرات موذی از معضلات این پسماندها می باشد. بنابراین لازم است بر اساس نتایج این پژوهش مکان فعلی دفع زباله جابجا و مکان جدیدی برای آن انتخاب شود. کلمات کلیدی: دفن زباله، مکان یابی، چوار، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS).
