جمال خداکرمی

افزایش مصرف انرژی در ساختمان‌های اداری اقلیم گرم و خشک، ضرورت توجه به راهکارهای معماری به‌ویژه طراحی آتریوم مرکزی را دوچندان کرده است. بر همین اساس، این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر طراحی آتریوم بر بارهای حرارتی و استخراج الگوریتم پیش‌بینی عملکرد انرژی، به بررسی مجموعه اداری امیرکبیر اصفهان به‌عنوان نمونه موردی پرداخته است. پرسش اصلی تحقیق آن است که «کدام ترکیب از ویژگی‌های هندسی و کالبدی آتریوم می‌تواند بهینه‌ترین عملکرد انرژی را در ساختمان‌های اداری اقلیم گرم و خشک ایجاد کند؟. روش تحقیق مبتنی بر شبیه‌سازی انرژی با استفاده از نرم‌افزار DesignBuilder و تحلیل آماری با استفاده از رگرسیون چندمتغیره در محیط SPSS است. متغیرهای مورد بررسی شامل نوع پلان (باز و ترکیبی)، نسبت ابعاد ساختمان و آتریوم(R1,R2,R3)، درصد سطح آتریوم(۱۰٪،۲۰٪،۳۰٪) و نوع آتریوم(بدون بازشو،دارای بازشوی نورگیر،دارای سایبان سقفی با زوایای مختلف) در قالب ۵۴ سناریو شبیه‌سازی شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که سایبان سقفی با زاویه ۵ درجه مؤثرترین عامل در کاهش بار سرمایش و مصرف انرژی سالیانه است، در حالی‌که آتریوم‌های فاقد سایبان یا بازشو بیشترین بار حرارتی را ایجاد کرده‌اند. همچنین، ترکیب فرم حجمی R3(نسبت طول به عرض 3 به 2) با پلان باز و طراحی سایبان مناسب در برخی سناریوها عملکرد بهینه حرارتی را فراهم ساخته است. در نهایت، الگوریتم‌های حاصل از تحلیل رگرسیونی امکان پیش‌بینی بار گرمایش، سرمایش و مصرف انرژی سالیانه را فراهم کرده و می‌تواند به‌عنوان ابزاری کاربردی برای تصمیم‌سازی معماران در مراحل اولیه طراحی ساختمان‌های اداری در اقلیم گرم و خشک به‌کار گرفته شود.